Τίτλοι ταινιών

Μερικές φορές οι μεταφράσεις τίτλων ταινιών με εκνευρίζουν τόσο πολύ με αποτέλεσμα να μην μπορώ να συγκεντρωθώ και να απολαύσω την ταινία.

Το πρόβλημα ξεκινάει όταν σε ηλικία 10 ετών ακούω τα μεγαλύτερα παιδία της γειτωνιάς να μιλάνε για την ταινία 'Τα ζόμπι δεν είναι χορτοφάγα'. Την ταινία δεν την είδα ποτέ γιατί και μόνο ο τίτλος μου είχε φέρει εφιάλτες. Αργότερα, όταν ανακαλύφτηκε το ίντερνετ το πρώτο πράγμα που έκανα* ήταν να βρω την ταινία αυτή και να την κατεβάσω. Την είχα άχτι. Πράγμα αδύνατο γιατί δεν υπήρχε ταινία με τίτλο 'Zombies are not vegetarians'.  Μου πήρε άλλα 4 χρόνια για να ανακαλύψω ότι η ταινία στα αγγλικά λεγόταν Return of the living dead. Και όταν τελικά έκατσα να την δω, δεν υπήρχε ούτε μια σκηνή με λαχανικά. Από τότε έγινε ο χειρότερος εχθρός των άρπα-κόλα μεταφραστών. 

(επίσης το ίδιο με είχε μπερδέψει και το 'Πολύ σκληρός για να πεθάνει', όταν πρωτοείχε κυκλοφορήσει, θα ορκιζόμουν ότι στα αγγλικά το έλεγαν 'Too Hard To Die').

Ένα ακόμα σχετικό περιστατικό ήταν όταν είχα ακούσει για την 'νέα' ταινία του Κιούμπρικ, πριν ακόμα βγεί ο ελληνικός τίτλος. Σκεφτόμουν πως θα μπορούσαν να το μεταφράσουν στα ελληνικά για να γίνει καλή απόδοση. Eyes wide shut, λογοπαίγνιου του Eyes wide open (μάτια ορθάνοιχτα). Ε, δεν μπορούσα να σκεφτώ τι άλλο θα μπορούσαν να ονομάσουν την ταινία παρά 'Μάτια ορθάκλειστα'. Ε, όταν έμαθα ότι την μετέφρασαν ως 'Μάτια Ερμητικά Κλειστά', ξενέρωσα. Όταν την είδα την ταινία ξενέρωσα ακόμα περισσότερο γιατί ήταν και μάπα.

Άλλα πρόσφατα τραγικά παραδείγματα που μερικές φορές αλλοιώνουν και το νόημα του τίτλου. Η δυσκολεύουν αυτούς που κατεβάζουν τις ταινίες από τα torrents να τις συσχετίσουν με αυτές που είδα οι φίλοι τους στα multiplex.

Source Code: 3 ώρες διορία. Εγώ ήμουν τόσο σίγουρος ότι θα το μετέφραζαν σαν 'Πηγαίος Κώδικας', που όταν πήγα να κλείσω εισιτήρια το είπα έτσι και η ταμίας με κοίταζε με βλέμμα αγελάδας.

Due Date : Μην σπρώχνεις, έρχομαι (μου θυμίζει τίτλο από τσόντα).

Bridesmaids: Φιλενάδες

The mechanic: Το μούτρο

Μερικές φορές, ευτυχώς, αντί να το ρισκάρουν αφήνουν το ξένο τίτλο. Αυτό δεν με ενοχλεί, και μακάρι να το έκαναν με όλες τις ταινίες. Φανταστείτε να μετέφραζαν το Transformers ως Μετασχηματιστές. To Lost ως 'Οι χαμένοι', ή το Aliens ώς Εξωγήινοι. Υπεράνθρωπος? Γενικά κανείς δεν θα έβλεπε ταινίας με σούπερ ήρωες. 'Νυχτεριδάνθρωπος', 'Αραχνάνρθωπος', 'Λύκαινα' και 'Ο Προκαλών τον Διάβολο'. Ο Τιμωρός είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα.

Τραγικά λάθη έχω βρει και εντός των ταινιών, στις μεταφράσεις των υποτίτλων από επαγγελματίες μεταφραστές κινηματογράφων. Για παράδειγμα, στον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, όταν είπε κάποιος να πάρουν το ραβδί του Γκάνταλφ, 'Get his staff!', ο Έλληνας μεταφραστής έγραψε 'Πάρτε του τα πράγματα (stuff)'.  Ακόμα και τους ανιχνευτές (scouts) τους μετέφρασαν σαν προσκόπους. Πάλι καλά που δεν ήταν και λυκόπουλα δηλαδή. Και τέλος, όταν κάποιος (νομίζω νάνος) είχε πάει για κυνήγι, ο μεταφραστής θα έβαλε το quarry (θήραμα) στο google translate, γιατί αυτό σαν πρώτο λύμα βγάζει  quarry = λατομείο. Μπάχαλο.

Tα γράφω όλα αυτά γιατί διάβασα για μια ταινία που βγαίνει με το αγαπημένο μου θέμα το timetravel και ανακοινώθηκε στο φετινό comic-con. Η ταινία θα λέγετε 'In Time', και αμφιβάλω αν θα την μεταφράσουν στα ελληνικά 'Εν Καιρώ'. Και αφού αρχίσαμε την μελλοντολογία, ας κάνω μερικές προβλέψεις, ώστε να μπορώ να λέω του χρόνου 'Σας τα έλεγα εγώ...'

John Carter of Mars. Φοβάμαι ότι θα την ονομάσουν 'Περιπέτεια στον κόκκινο πλανήτη'. Η κάτι πιο generic.

Evil Dead 4: Οι δαίμονες στήσανε χορό. (θα ορκιζόμουν ότι κάπου το είχα δει αυτό, ίσως η επίσημη μετάφραση του Evil Dead 1).

 

*Εδώ υπερβάλω για να λόγους έμφασης και σασπένς. Δεν ήταν αυτό το πρώτο πράγμα που έκανα. Το πρώτο πράγμα που έκανα όταν ανακάλυψα το ίντερνετ ήταν να ψάξω για τσόντες της Tracy Lords.